
Logopeda i zajęcia logopedyczne –
w skrócie
Kim jest logopeda?
Logopeda to pani albo pan od wymowy? Jak najbardziej! Logopeda to specjalista zajmujący się korygowaniem nieprawidłowej wymowy. ale praca logopedy to różne specjalizacje, które pomagają na każdym etapach życia człowieka.
Logopeda pracuje zarówno z noworodkami, niemowlętami, dziećmi oraz młodzieżą, jak i osobami dorosłymi w każdym wieku.
z maluszkami jest to praca w zakresie ogólnej stymulacji rozwoju, budowanie kontaktu wzrokowego, uwagi słuchowej, wspólnego pola uwagi, naśladownictwa.
Z dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym to również praca w zakresie rozwijania funkcji poznawczych (takich jak percepcja słuchowa, wzrokowa, koordynacja, uwaga, małą i duża motoryka) jak i rozwijanie słownictwa, korygowanie zaburzeń artykulacyjnych. Uczy prawidłowego oddechu i połykania.
Osoby dorosłe również mogą mieć nieprawidłową wymowę głosek, problemy z prawidłową wymową czy prozodią mowy (melodia, głośność, tempo mówienia, akcent, siła, rytmiczność, pauzy, intonacja, wysokość czy tembr głosu) Logopeda pomaga skorygować oraz nauczyć mówić w odpowiednim tempie, napięciu, o czy głośności.
Zatem co robi logopeda:
- wspomaga dziecko w rozwijaniu słownika biernego i czynnego, tak by rozumiało, co się do niego mówi oraz potrafiło wyrażać swoje potrzeby
- diagnozuje czyli ocenia czy rozwój mowy dziecka jest adekwatny do jego wieku
- wspiera rozwój mowy osób z różnymi niepełnosprawnościami
- rozwija mowę i zdolności komunikacyjne u dzieci, młodzieży i dorosłych
- prowadzi terapię logopedyczną.
Co wpływa na rozwój mowy?
Na prawidłowy rozwój mowy wpływa wiele czynników - już etapie ciąży. Prawidłowy rozwój dziecka w brzuszku mamy, brak chorób, zaburzeń jest pierwszym stopniem do prawidłowego rozwoju mowy. Kolejne ważne elementy w rozwoju mowy to odruchy pierwotne, które powinny w odpowiednim wieku ulec wygaszeniu (czyli zaniknąć), bo na ich bazie rozwijają się kolejne funkcje organizmu.
Do prawidłowego rozwoju mowy dziecka potrzebne jest również prawidłowe oddychanie, napięcie mięśniowe nie tylko artykulatorów (języka, warg, policzków, podniebienia miękkiego) ale i całego ciała. Prawidłowe spożywanie pokarmów oraz pobieranie napojów (zatem żucie, gryzienie, połykanie) również jest podstawą do tego, by mowa czynna się prawidłowo rozwijała.
Człowiek to jeden mechanizm - nieprawidłowe działanie jednego elementu ma wpływ na działanie pozostałych - o tym trzeba pamiętać. Jeżeli dziecko ma zaburzone napięcie mięśniowe, nieprawidłowo oddycha, je czy pije, to jego mowa w wielu przypadkach również nie będzie prawidłowa.
Co w takim razie robimy na zajęciach logopedycznych w Naszej Szkole?
Ćwiczenia wymowy - to czubek góry lodowej. Żeby głoski prawidłowo zabrzmiały w ustach naszych dzieci, najpierw musimy podjąć cały szereg innych działań, które będą bazą do prawidłowej wymowy.
- ćwiczenia oddechowe - ćwiczenia prawidłowego toru oddechowego, kierowania strumienia powietrza w odpowiednim kierunku, tempa oddychania - parskamy, chuchamy dmuchamy….
- ćwiczenia artykulatorów albo jak kto woli aparatu artykulacyjnego czyli warg, języka, policzków, podniebienia miękkiego - robimy głupie miny, napinamy, rozciągamy…
- ćwiczenia słuchowe - trenujemy słuch, by potrafić rozróżnić głoski, usłyszeć prawidłowo różne tony, dźwięki, głosy, wyrazy….
- ćwiczenia wymowy zaburzonych głosek - zaczynamy od wywołania głoski poprzez powtarzanie jej aż do utrwalania wymowy
- inne ćwiczenia wspierające terapię logopedyczną - terapia ręki, ćwiczenia funkcji wzrokowych, koordynacji ruchowej i wzrokowo - ruchowej aż po relaksację i wyciszenie.
Jak widać sama praca nad wymową to niewielki wycinek zajęć, ale żeby ta wymowa była, to musimy zbudować odpowiednią bazę.
Praca logopedy z dzieckiem na zajęciach to znowu - czubek góry lodowej. Ważna jest systematyczna praca w domu. Rodzice powinni z dziećmi w domu utrwalać nawyki wypracowane na zajęciach logopedycznych.
Joanna Żabińska-Koster
logopeda, neurologopeda
pedagog, terapeuta pedagogiczny
terapeuta ręki